De taal van tradities en folklore
(Zösters)
Folklore
In väöl traditionele en folkloristische gebroeke sjpeelt de taal ein bezunjere rol. Weer kènne van generatie op generatie euvergeleverde leedjes en versjes die kènjer bie sjpelkes gebroeke. Ouch (schiet)gebedjes waere dökker in ‘t dialek opgezag. Vanaaf de lètste decennia van de veurige ieëuw kènne weer ouch de dialekmèsse. ‘t Geuf nog waal get sinterklaosleedjes in ‘t Limburgs, mer de kènjer kènne väöl mieë Nederlandse leedjes den die in hun eige dialek. Det kump natuurlik ouch doordet de óngerwiestaal Nederlands is. Mer ze zien d’r waal: de kènjerleedjes en -versjes in ‘t Mesjtreechs, ‘t Valkebergs en ‘t Remunjsj. Weer höbbe ein paar leedjes bieein gezat. Veldekekrink Mestreech haet e beukske oetgegeve mèt kènjerleedsjes: Kakkestolemeie.
Sjtreekgerechte
Ein anger domein wo in tradities van awdshaer ein groate rol sjpele is det van ‘t aete. En den höbbe weer ’t zeker neet allein euver de Limburgse vlaai mer euver hieël väöl typische Limburgse sjtreekgerechte die van moder op dochter (allewiel ouch op zoon) zeen doorgegaeve en die de meujte van ’t beware waerd zeen. Belangriek zeen de kómaaf, de gebroeke, de name en wo, wie, wienieë en woróm de gerechte waerde gegaete. Zeen d’r versjille tösse Noord- Midde- en Zuid-Limburg. En worom woor ‘t aete in Mestjreech anges es in Kèrkraoj of Vènlo. Väöl is gepubliceerd in de beuk van Wil en Netty Engels. Weer verzamelde ein serie Limburgse recepten.
Heemkunde
Belangrieke bewakers en bewaarders van de Limburgse historie en folklore zeen de väöle heemkundevereiniginge die ós provincie riek is. Hun aandachsveldj geit van geschiedenis, archeologie tot genealogie en neet te vergaete de lokale gebroeke en tradities. Op de website van het Steunpunt voor Archeologie en Monumentenzorg vèndj geer ein euverzich van alle Limburgse heemkundevereiniginge. Dao geuf ’t ouch ein verwiezing nao ‘t LGOG (Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap) det op provinciaal niveau einzelfde terrein besjtriek.